Honden zijn nogal opmerkelijke wezens; als ze ons niet overladen met onvoorwaardelijke liefde en genegenheid, staan ze in de frontlinie van reddingsmissies om overlevenden te redden. Zoek- en reddingshonden (SAR) zijn sinds de jaren 1700 een hoofdbestanddeel van zoek- en reddingsmissies.1 Deze honden helpen mensen op te sporen die verdwaald zijn in de wildernis of na een natuurramp.
Zoek- en reddingshonden gebruiken hun verbeterde reukvermogen en uitgebreide SAR-training om overlevenden op te sporen tijdens reddingsoperaties. Bovendien is het deel van de hersenen van honden gewijd aan het herkennen en analyseren van geuren is 40 keer die van mensen. Ze zijn ook sneller en bestrijken meer terrein dan mensen.
SAR-honden hebben geweldige capaciteiten, maar hoe vinden deze hoektanden overlevenden? Blijf lezen om alles te weten te komen over deze honden en hoe ze levens redden.
Wat is een zoek- en reddingshond?
Een zoek- en reddingshond is een speciaal getrainde hond die mensen zoekt en vindt die verloren zijn gegaan op zee, in het wild, in de sneeuw of in het puin na een natuurramp of door de mens veroorzaakte ramp. Deze hoektanden komen veel voor bij zoek- en reddingsmissies na aardbevingen, ingestorte gebouwen, lawines en zoek- en reddingsoperaties op zee. Mensen in het leger gebruiken ze ook in oorlogsgebieden om oorlogsslachtoffers te vinden in oorlogswrakken.
Niet alle hondenrassen zijn geschikt voor zoek- en reddingsoperaties. Slechts een klein percentage kan de slopende omgevingen, het hoge tempo en de intensiteit van SAR-noodgevallen aan. Rassen die geweldig zijn voor SAR-operaties zijn onder andere Bloedhonden. Duitse herders, bordercollies en golden retrievers.
Deze rassen hebben de energie, intelligentie, trainbaarheid en onverschrokkenheid voor dergelijke operaties. De honden moeten sterk genoeg zijn om door verraderlijk terrein te navigeren. Ze moeten ook over voldoende intelligentie beschikken om hun training te leren en te onthouden. Rassen zoals Duitse herders hebben het voordeel dat ze een dubbellaagse vacht hebben die hen beschermt tegen barre weersomstandigheden.
Jachthondenrassen zijn ook goed in SAR-werk, omdat hun natuurlijke jachtinstinct in werking treedt om overlevenden te lokaliseren. Bloedhonden hebben bijvoorbeeld grote oren die het geluid van kleine bewegingen kunnen opvangen. Ze hebben ook gezichtsplooien die de geur naar hun neusgaten leiden om een vleugje overlevenden beter op te vangen. Sommige hondenbezitters of -organisaties fokken honden speciaal voor SAR-operaties.
Hoe vinden SAR-honden overlevenden?
Ondanks dagelijkse buien zijn mensen inherent stinkende wezens, vooral voor honden. Mensen werpen hun huid elke twee tot vier weken af om dode huidcellen, ook wel vlotten genoemd, te verwijderen. Deze vlotten bevatten bacteriën die een menselijke geur produceren. Terwijl eau de cologne deze geur kan maskeren, is geen enkele eau de cologne sterk genoeg om het te maskeren tegen de krachtige, overgevoelige neuzen van honden.
SAR-honden ruiken vlotgeuren die specifiek zijn voor mensen tijdens reddingsoperaties. Hoewel menselijke cellen van persoon tot persoon anders ruiken, hebben ze allemaal een algemene geur die een geurkegel vormt. Honden volgen deze geurkegel om bij de overlevenden te komen.
De 6 soorten SAR-honden
Zoek- en reddingshonden onderscheiden zich door wat ze doen tijdens zoek- en reddingsoperaties. Er zijn zes hoofdtypen zoek- en reddingshonden.
1. Luchtgeurende honden
Luchtgeurende honden gebruiken, zoals de naam al aangeeft, luchtgeurende technieken om overlevenden of menselijke lichamen op te sporen. Ze gebruiken hun krachtige reukvermogen om de "hete" geur van overlevenden in de wind op te pikken. Luchtgeurhonden zijn de belangrijkste soorten SAR-honden die voor allerlei soorten operaties worden gebruikt, inclusief SAR-missies onder water.
Het gebruik van deze honden zorgt voor een snellere dekking van de grond, waardoor de kans op het isoleren van overlevenden na een ramp aanzienlijk wordt vergroot. Deze hoektanden vangen een vleugje van de geur van de overlevende op, waarschuwen hun begeleiders en leiden ze naar de overlevende. Sommige luchtgeurende honden hebben een training gekregen waarmee ze verschillende menselijke geuren kunnen onderscheiden om naar specifieke vermiste of gezochte personen te zoeken.
Het grootste voordeel van luchtgeurende honden is dat ze geen "laatst gezien" locatie nodig hebben om hun zoektocht te beginnen. Dit beschrijft een locatie waar het slachtoffer of de overlevende voor het laatst is opgemerkt door getuigen of reddingspersoneel. In plaats daarvan komen deze hoektanden gewoon ter plaatse om overlevenden op te sporen.
2. Achtervolg- of speurhonden
Deze SAR-honden worden getraind om een specifieke menselijke geur te volgen. Deze training is gericht op het onderscheiden van geuren en het volgen van een enkele geur. Dit geurspoor is typisch een benadering van het pad dat de vermiste persoon heeft gevolgd, aangezien factoren zoals wind- en temperatuurverspreiding de geur overal kunnen verspreiden.
Deze hoektanden volgen de geurafzetting die de vermiste persoon tijdens het verplaatsen achterlaat. Ze kunnen de geur oppikken van iemand die een paar dagen eerder een punt is gepasseerd en ook geuren onderscheiden, zelfs als ze worden gemaskeerd door sterk geurende parfums. De geur die door de ramen uit de voertuigen wordt geblazen, betekent dat speurhonden ook mensen kunnen volgen die zich in voertuigen verplaatsen.
Trailing- of speurhonden hebben een startpunt "Place Last Seen" (PLS) nodig om hun zoektocht te beginnen. Na het opsnuiven van een geurmonster, zullen de honden hun neus op de grond zetten en deze volgen. Ze moeten snel handelen voordat het geurspoor besmet raakt.
3. Ramphonden
Ramphonden zijn luchtgeurende honden die overlevenden vinden na natuurrampen en door mensen veroorzaakte rampen. In tegenstelling tot gewone honden die naar lucht ruiken, hebben deze pups een speciale training om efficiënt te werken in rampsituaties.
Deze hoektanden worden gebruikt bij rampen zoals modderstromen, lawines, instortingen van gebouwen en aardbevingen. Het trainen van rampenhonden kost veel tijd, aangezien de hond de richtingscontrole volledig moet begrijpen. De trainer moet ook extra worden getraind om onstabiele oppervlakken te herkennen die kunnen instorten.
Deze training behandelt ook het navigeren door gevaarlijke scenario's en het verlenen van eerste hulp. Alle honden en begeleiders moeten een uitgebreide training volgen om een nationale certificering voor zoek- en reddingsacties in steden te krijgen. Dit certificaat moet om de drie jaar worden vernieuwd.
4. Kadaver/Menselijke Opsporing (HRD) Honden
In gevallen waarin slachtoffers hun leven verliezen, gebruiken SAR-teams kadavers of speurhonden voor menselijke resten om hun lichaam op te sporen. Wetshandhavers gebruiken deze honden ook om slachtoffers op plaats delict te vinden.
Ze kunnen ontbindende en ondergedompelde lichamen of lichaamsfragmenten zoals haar, bloed of skeletresten vinden. Kadaverhonden pikken de geur op van ontbindend weefsel of dode cellen (vlotten). Ze hebben een beperkt nut bij calamiteiten, maar zijn ongelooflijk handig voor plaats delict.
5. Waterhonden
Waterhonden worden getraind om geuren in water op te pikken. Huidcellen en gassen stijgen naar het wateroppervlak wanneer een menselijk lichaam onder water is. Hierdoor kunnen deze hoektanden mensen lokaliseren die in water zijn ondergedompeld.
Dit is echter moeilijk bij het verplaatsen van waterlichamen vanwege golven en waterrimpelingen. SAR-teams gebruiken meerdere waterhonden en handlers om dit probleem te omzeilen. Op die manier kunnen ze verschillende alarmpunten lokaliseren en waterstromingsanalyse gebruiken om de locatie van het lichaam te lokaliseren.
6. Lawinehonden
Lavalanchehonden vinden overlevenden en menselijke lichamen na een lawine. Ze helpen ook bij het lokaliseren van vermiste mensen in sneeuwlandschappen die mogelijk in een sneeuwgrot zijn gevallen of in de sneeuw zijn verdwaald. Deze honden zoeken naar menselijke geur die onder de besneeuwde uitgestrektheid opstijgt. Ze moeten behendig zijn om gemakkelijk door de sneeuw te gaan en zich kunnen aanpassen aan warme en koude omstandigheden.
Labrador en Golden Retrievers zijn de beste lawinehonden vanwege hun ongelooflijke jachtdrift en spieropbouw. Ze kunnen gemakkelijk overlevenden identificeren en sneeuw opgraven om het begraven lichaam bloot te leggen.
Hoe worden zoek- en reddingshonden getraind?
De meeste zoek- en reddingshonden beginnen met trainen als ze twaalf weken oud zijn. U kunt uw hond echter nog steeds inschrijven voor zoek- en reddingstraining wanneer deze volledig volwassen is. Training duurt doorgaans twee tot drie jaar, met verplichte hercertificering om de drie jaar.
Het eerste deel van de training omvat het bijbrengen van SAR-kenmerken zoals gehoorzaamheid, discipline en vriendelijkheid. Hondenrassen die van nature koppig en agressief zijn, zijn niet geschikt voor deze training.
Zodra de trainers deze eigenschappen goed in de pups hebben vastgesteld, gaan ze verder met de volgende fase van de training. Deze fase omvat doorgaans:
- Identificatie van menselijke adem en geuren
- Afleidingen negeren tijdens SAR-missies
- Handlers waarschuwen wanneer ze een lichaam vinden
- Herinneren aan de locatie waar ze het lichaam vonden
Handlers volgen ook hun eigen opleiding, die twee tot drie jaar duurt.
Slotgedachten
Zoek- en reddingshonden hebben in de loop der jaren talloze levens gered, SAR-teams geholpen om overlevenden te lokaliseren en wetshandhavers te helpen bij het oplossen van meerdere misdaden. Helaas eisen de stress en spanning van SAR-operaties soms hun tol van deze dierbare viervoeters. Het is niet ongebruikelijk dat SAR-honden, vooral kadaverhonden, zich depressief voelen. Deze honden moeten respect en liefde krijgen voor al hun harde werk.
